Je camera staat aan. Je ziet jezelf in een klein vakje in de hoek. Iemand zegt iets en jij knikt. Of glimlacht. Of allebei, net iets te lang. Want je wilt betrokken overkomen, toch?
Sinds videomeetings een vast onderdeel zijn geworden van het werkende leven, is onze lichaamstaal op een nieuw toneel beland: het beeldscherm. En dat verandert alles. Want waar je in een fysieke vergadering vanzelfsprekend (grotendeels) zichtbaar bent, wordt jouw non-verbale communicatie online samengeperst in een rechthoek van hooguit je schouders tot je kruin. Toch doet die beperkte ruimte méér met je professionele uitstraling dan je denkt.
Bij een fysieke ontmoeting communiceer je met je hele lijf: je houding bij binnenkomst, je handdruk, hoe je zit, beweegt, kijkt. Online valt een groot deel daarvan weg. Wat blijft, is je gezicht, je stem, en wat kleine gebaren – als je die überhaupt in beeld brengt. Daardoor moeten we de signalen die we wél uitzenden bewuster inzetten.
Drie dingen gaan vaak mis in online meetings:
- We bewegen te weinig uit angst om te wiebelen of ‘onprofessioneel’ over te komen.
- We kijken naar het scherm in plaats van de camera waardoor we geen echt oogcontact maken.
- We zetten ons gezicht ‘uit’ zodra we niet aan het woord zijn en lijken dan afwezig, verveeld of zelfs nors.
Jij kijkt… naar jezelf
In een fysieke vergadering zie je jezelf nooit. Online wel. Dat kleine beeld van jezelf in de hoek trekt (vaak ongemerkt) je aandacht. Je gaat jezelf beoordelen: hoe zit ik, hoe kijk ik, hoe kom ik over? En dat zorgt ervoor dat je eerder verstijft of krampachtig rechtop gaat zitten. Sommige mensen gaan zelfs ‘poserend’ gedrag vertonen, alsof ze constant op de foto staan.
Tip: Zet je zelfbeeld af of minimaliseer het als je merkt dat je te veel op jezelf gefocust raakt. Of gebruik het juist als spiegel: zie je jezelf onderuitgezakt zitten, dan is dat een signaal om je houding subtiel aan te passen.
- Je houding is je visitekaartje
Op beeld is je houding een van de weinige signalen waarmee je professionaliteit en betrokkenheid uitstraalt. Toch zie je in veel meetings mensen onderuitgezakt, leunend op één arm, of zelfs half buiten beeld. Je lijf zendt dan onbewust het signaal: “Dit gesprek doet er niet toe.”
Tip: Zorg dat je rechtop zit, ontspannen maar actief. Een licht voorovergebogen houding (alsof je echt luistert) werkt beter dan achterover hangen.
- Oogcontact
In een live gesprek kijk je iemand in de ogen. Online voelt dat onnatuurlijk, want dan moet je juist niet naar de ander kijken maar naar je camera. Alleen dan voelt het voor de ander alsof je hen écht aankijkt.
Tip: Kijk bewust naar de camera als je iets belangrijks zegt of een vraag stelt. Niet de hele tijd, dat komt gekunsteld over, maar net genoeg om verbinding te maken.
- Houd je gezicht “aan”
In een overleg zien anderen jouw (micro)reacties: knikken, glimlachen, fronzen. Online zijn die signalen minder zichtbaar én sneller te missen. Een neutrale blik komt dan al snel over als verveeld of streng.
Tip: Houd je gezicht ‘aan’. Af en toe knikken, vriendelijk kijken, je wenkbrauwen optrekken bij interesse: kleine gebaren die een groot verschil maken.
- Handgebaren
Je handen geven energie aan je verhaal. Maar online verdwijnen ze vaak uit beeld. Zonde, want zonder handen oog je minder authentiek. We vertrouwen mensen die handgebaren gebruiken namelijk meer. Lees ook dit artikel hierover.
Tip: Zet je camera op een afstand en hoogte waarbij ook je bovenlichaam zichtbaar is. Gebruik subtiele gebaren om structuur of nadruk aan te brengen.
Concreet:
- Zet je laptop of camera op ooghoogte (met een standaard of stapel boeken).
- Idealiter komt de bovenrand van je hoofd nét onder de bovenrand van het beeld.
- Gebruik je een tweede scherm? Zet je webcam dan op of boven het scherm waar je naartoe kijkt als je spreekt Zo behoud je oogcontact en ben je beter in beeld.
- Technische rust
Ook je setting beïnvloedt je uitstraling. Een rommelige achtergrond, slechte belichting of ruisende microfoon leiden af van wat je zegt.
Tip: Een heldere, rustige setting helpt niet alleen je boodschap over te brengen, maar voorkomt ook stressreacties die je non-verbale uitstraling ondermijnen.
Zorg voor een neutrale achtergrond, licht van voren (bijvoorbeeld daglicht of een ringlamp), en een goed werkende microfoon. Waarom? Omdat een rommelige of donkere setting afleidt van jouw gezichtsuitdrukking en houding. Bovendien zorgt technische onrust vaak voor ongemak en verhoogde stress, waardoor je houding krampachtiger wordt en je non-verbale uitstraling verslapt.
- Help ook de ander professioneel in beeld te komen
Jij kunt alles goed op orde hebben maar wat als de ander nauwelijks zichtbaar is?
Vaak zijn mensen zich niet bewust van hoe ze overkomen. Gelukkig kun je daar op een vriendelijke manier iets aan doen.
Tips:
- Stel bij het begin van het gesprek iets luchtigs als: “Zien jullie me goed zo, qua licht en beeld?” Dat nodigt de ander uit om zelf ook iets aan te passen zonder dat het belerend voelt.
- Als iemand nauwelijks zichtbaar is, kun je bijvoorbeeld zeggen:
“Volgens mij ben je niet helemaal goed in beeld, misschien kun je je camera iets bijstellen? Dan is het net iets fijner om met je mee te praten.”
Zo nodig je de ander uit zonder dat het ongemakkelijk wordt. - In teams kun je vooraf simpele tips rondmailen of als team ‘beeldafspraken’ maken – dat schept een gelijk speelveld.
Tot slot: wees geen robot
Lichaamstaal in een videomeeting is geen trucje, maar bewust gedrag. Je hoeft geen acteur te zijn, wél aanwezig. Zorg dat je digitale zelf je echte zelf niet overschaduwt. Want uiteindelijk geldt online net zo goed als offline: mensen luisteren niet alleen naar wat je zegt, maar vooral naar hóe je het zegt.
Meer inzichten verkrijgen? In mijn blogs op Intermediair deel ik vaker inzichten over non-verbale communicatie op de werkvloer.
